To ceglana budowla sięgająca swoją historią XIV wieku. Po groźnym dla miasta najeździe Tatarów w 1341 roku postanowiono otoczyć miasto murami obronnymi i opatrzyć je bramami. Jedną z nich jest Brama Krakowska, która swoją nazwę wywodzi od traktu i przedmieścia, na które prowadziła.
2. Ratusz Miasta Lublina (plac Króla Władysława Łokietka 1)
Ratusz lubelski został wybudowany w latach 1827–1828 na miejscu spalonego kościoła i klasztoru karmelitów bosych. Projektantem klasycystycznej budowli był Aleksander Groffe, generalny budowniczy Królestwa Polskiego
3. Baszta gotycka (ul. Królewska 8)
Baszta Półokrągła zwana jest tak z racji swojego kształtu. Jest ona wraz z fragmentem murów obronnych, świadectwem gotyckich obwarowań staromiejskich. Basztę zbudowano w 1341 roku razem z murami obronnymi z kamienia i oblicowano cegłą. Drewniane pomosty umożliwiały obrońcom dostęp do strzelnic. Niestety do czasów obecnych nie zachowały się ganki strzeleckie umożliwiające dostęp do szczelinowych i kluczowych strzelnic.
4. Trybunał Koronny (Rynek 1)
Budynek dawnego Trybunału Koronnego znajduje się na Rynku Starego Miasta w Lublinie. Pierwotnie pełnił funkcję ratusza. Pierwszy drewniany ratusz, wybudowany w XIV wieku spłonął podczas pożaru Lublina w 1389 roku. Kolejny budynek był już murowany, wzniesiony w stylu gotyckim. Przebudowa w pierwszej połowie XVI wieku oraz kolejna po pożarze miasta w 1575 roku nadała mu renesansowy wygląd
5. Lubelska Trasa Podziemna (Rynek 1)
Podziemne korytarze pod miejskim rynkiem, w których można zobaczyć wystawy historyczne i pokazy multimedialne.
6. Dom Złotnika (ul. Złota 4)
Prawdziwą ciekawostkę stanowi lubelska legenda o starym złotniku i jego młodej niewiernej żonie – złotnik miał mieszkać w kamienicy Złota 4. W tym domu nigdy nie mieszkała wspomniana postać, jednak legenda od wielu lat bawi turystów przyjeżdżających do Lublina.
7. Klasztor Ojców Dominikanów (ul. Złota 9)
Kościół i klasztor dominikanów w Lublinie został wzniesiony we wschodniej części wzgórza staromiejskiego, na niewielkim wzniesieniu, tzw. górce dominikańskiej. Historia klasztoru wiąże się z relikwią Drzewa Krzyża Świętego, znajdującą się w nim do 1991 roku.
8. Muzeum literackie im. Józefa Czechowicza (ul. Złota 5)
Muzeum poświęcone słynnemu polskiemu poecie – Józefowi Czechowiczowi. W ekspozycji muzeum znajdują się wystawy zdjęć, rękopisów i innych przedmiotów twórcy.
9. Teatr Stary (ul. Jezuicka 18)
Teatr Stary jest jednym z najstarszych budynków teatralnych w Polsce. Został wybudowany w 1822 roku przez Łukasza Rodakiewicza. Przez wiele lat mieściło się tu kino; odbywały się też pokazy walk zapaśniczych. W latach 80. XX wieku przestał być użytkowany i stopniowo ulegał zniszczeniu. W 2008 roku rozpoczęto prace remontowe, mające na celu przywrócenie budynku do stanu z czasów jego świetności. Teatr Stary wznowił działalność w 2012 roku.
10. Punkt widokowy na Bronowice (ul. Jezuicka 21; wejście w bramę przy Teatrze Starym)
11. Dom mansjonarski w Lublinie (ul. Archidiakońska 9)
Dom mansjonarski, mansjonaria lub dom wikariuszy – XV-wieczny zabytek w zespole dawnego kościoła farnego pw. św. Michała. W późniejszych czasach budynek był wielokrotnie przebudowywany, przed II wojną światową służył m.in. jako kamienica czynszowa. Obecnie cały jest samodzielnym mieszkaniem.
12. Fundamenty fary – kościoła św. Michała (ul. Grodzka 9)
Plac Po Farze jest jednym z najstarszych miejsc na Starym Mieście w Lublinie, kryjącym relikty zabudowy, sięgającej okresu średniowiecza. Wznoszący się tu w przeszłości kościół pw. św. Michała, będący pierwszą lubelską parafią, stanowił jeden z najbardziej istotnych elementów kształtujących panoramę miasta. Dziś o jego istnieniu świadczą fundamenty oraz model z brązu, ukazujący wygląd fary odtworzony na podstawie źródeł.
13. Dawna Plebania (ul. Grodzka 11)
Pierwotnie mieściła się tu plebania Fary św. Michała. W 2. poł. XIX w. w wyniku konfiskaty majątku należącego do kościoła, budynek przeszedł w ręce rosyjskie, a następnie został przekazany Gminie Wyznaniowej Żydowskiej. Mieścił się tu Żydowski Dom Sierot tzw. „ochronka” oraz sala schronienia dla żydowskich starców i kalek. 24 marca 1942 r., podczas likwidacji getta, wychowankowie sierocińca, opiekunki oraz starcy zostali rozstrzelani przez niemieckich nazistów na łąkach w dzielnicy Tatary.
14. Ulica Ku Farze
15. Plac Rybny
Nazwa placu Rybnego związana jest z jego pierwotną funkcją – placu targowego, gdzie handlowano rybami złowionymi w przepływającej poniżej Czechówce. Znajdowały się tu także, kilkakrotnie niszczone przez pożary, drewniane budynki – łaźnia miejska i dom publiczny, prowadzony przez mieszkającego nieopodal miejskiego kata. Dopiero w XIX wieku plac stał się miejscem reprezentacyjnym, przy którym stanął pałac Pawęczkowskiego, jeden z najelegantszych gmachów ówczesnego Lublina.
16. Zaułek Hartwigów
17. Klasztor Karmelitów Bosych (ul. Świętoduska 14)
Budowę obiektu rozpoczął w 1622 roku wojewoda bełski, Rafał Leszczyński, z myślą o przeznaczeniu go na zbór kalwiński. Od początku XIX wieku budynki zajmują karmelici bosi. W 1967 roku kościół pw. św. Józefa i zespół klasztorny wpisano do rejestru zabytków w Polsce.
18. Regionalne Muzeum Cebularza (ul. Szewska 4)
Miejsce w którym sporo można dowiedzieć się o historii oraz sposobach wytwarzania najbardziej znanego lubelskiego przysmaku – cebularza.
19. Kościół Rzymskokatolicki pw. Niepokalanego Poczęcia NMP (ul. Stanisława Staszica 16A)
Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP wraz z klasztorem karmelitanek bosych został ufundowany w 1644 roku przez Zofię Daniłłowiczową.
20. Pałac Czartoryskich (ul. Radziwiłłowska 2)
W północno-wschodniej części placu Litewskiego znajduje się pałac Czartoryskich. Został wzniesiony w II połowie XVII wieku według projektu Tylmana z Gameren. Jest to typowa barokowa budowla pałacowa.
21. Pałac Lubomirskich (plac Litewski 3)
Na placu Litewskim, pomiędzy pałacami Czartoryskich oraz Gubernialnym, znajduje się pałac Lubomirskich. Historią sięga XVI wieku, wygląd obecny zawdzięcza przebudowie z 1829 roku. Wnętrza zachowały pozostałości bogatego wystroju. Dziś mieści się tu Wydział Politologii UMCS.
22. Pałac Rządu Gubernialnego (plac Litewski 5)
W drugiej połowie XIX wieku pałac Lubomirskich, siedziba władz lubelskiej guberni, przestał wystarczać na potrzeby rozrastającej się biurokracji. Już 28 września 1852 roku Gubernator zwracał się z raportem o konieczności wybudowania w Lublinie gmachu na pomieszczenia wszystkich wydziałów Rządu Gubernialnego, który w tym czasie zajmował 5 oddalonych od siebie budynków.
23. Fontanna Multimedialna na Placu Litewskim
Wieczorami odbywają się tu spektakularne pokazy multimedialnej fontanny, łączące światło, lasery i muzykę.
24. Portal Lublin – Wilno na Placu Litewskim
25. Klasztor Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów (ul. Krakowskie Przedmieście 42)
Lubelski klasztor kapucynów powstał jako czwarta placówka tego zakonu w Polsce. Został ufundowany przez księcia Pawła Karola Sanguszkę i jego małżonkę Mariannę z Lubomirskich. Kapucyni pozostawali w Lublinie do kasaty zakonu w 1864 roku, do swojego kościoła powrócili w 1919 roku.
26. Pomnik Unii Lubelskiej (plac Litewski)
27. Teatr im. Juliusza Osterwy (ul. Prezydenta Gabriela Narutowicza 17)
Teatr imienia Juliusza Osterwy jest jedynym w Lublinie teatrem dramatycznym i repertuarowym. Ma on swoją bogatą historię – od uroczystego otwarcia w 1886 roku wielokrotnie zmieniał nazwę, kierownictwo, zespół aktorski. Niezmienna pozostaje tylko jego siedziba – budynek przy ulicy Narutowicza.
28. Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Zwycięskiej (ul. Prezydenta Gabriela Narutowicza 6)
Kościół pobrygidkowski (popularnie zwany powizytkowskim) pw. Matki Boskiej Zwycięskiej w Lublinie, wznoszony w latach 1412–1426, zbudowano w celu upamiętnienia zwycięstwa Władysława Jagiełły nad Krzyżakami w bitwie pod Grunwaldem. Pierwotna, gotycka bryła kościoła zachowała się do dzisiaj bez znaczniejszych zmian, mimo kilkukrotnych pożarów i rabunków. Od strony południowej przylegają do kościoła zabudowania klasztorne przebudowane w XVII wieku.
29. Fontanna „Wieża Ciśnień” na placu Wolności
Na środku fontanny znajduje się model wieży ciśnień, która dawniej znajdowała się na placu Wolności.
30. Kościół pw. Nawrócenia św. Pawła (ul. Bernardyńska 5)
Kościół i klasztor bernardynów w Lublinie został zlokalizowany przy dawnym średniowiecznym trakcie krakowskim. Pierwotne zabudowania drewniane powstały bezpośrednio po przybyciu bernardynów do Lublina w 1459 roku.
31. Browar Perła i jego podziemia (ul. Bernardyńska 15)
Dawny poreformacki zespół klasztorny został wzniesiony w latach 1673-1674, a następnie przebudowany na browar w połowie XIX wieku. Wśród lubelskiej architektury przemysłowej posiada wyjątkową wartość nie tylko ze względu na walory artystyczne. Jest to najdłużej działający zakład przemysłowy w Lublinie bez zmiany profilu produkcji od 1846 roku.
32. Archikatedra św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty i Wieża Trynitarska (ul. Królewska 10)
Ufundowana pod koniec XVI wieku katedra o barokowym wnętrzu ozdobionym freskami.
33. Brama Grodzka (ul. Grodzka 21)
Brama Grodzka jest jednym z pierwszych murowanych elementów obwarowań miasta wybudowanych w 1342 roku po zezwoleniu Kazimierza Wielkiego. U schyłku XVIII wieku przeprowadzono remont obiektu, którego wykonanie zlecono Dominikowi Merliniemu. Przez wieki Brama Grodzka zwana była także Bramą Żydowską, ponieważ była przejściem pomiędzy Starym Miastem a dzielnicą żydowską.
34. Wiadukt arkadowy (ul. Zamkowa)
35. Zamek w Lublinie i znajdujące się w nim Muzeum Narodowe (ul. Zamkowa 1)
Istnienie średniowiecznego grodu zwanego Lublinem na przełomie XI i XII wieku potwierdziło m.in. odkrycie dawnych umocnień miasta. Od kiedy istniał drewniany gród dokładnie nie wiadomo. Początkiem mogła być drewniana strażnica, postawiona na obecnym wzgórzu zamkowym, według tradycji – już za czasów Bolesława Chrobrego. Być może w obrębie dwunastowiecznego grodu znajdował się murowany kościół.
36. Donżon na Zamku (ul. Zamkowa 9)
Baszta na Zamku Lubelskim, zwana donżonem, to jedyny po tej stronie Wisły zabytek sztuki romańskiej. Cylindryczna, murowana budowla wchodzi w skład kompleksu Zamku Lubelskiego.
37. Kaplica Zamkowa Trójcy Świętej (ul.Zamkowa 9)
Kaplica Trójcy Świętej przy Zamku Lubelskim jest jednym z najcenniejszych zabytków sztuki średniowiecznej w Polsce. Gotycka architektura, którą wypełniają bizantyńsko-ruskie malowidła, stanowi unikalną syntezę kultur Wschodu i Zachodu.
38. Pozostałości baszty zamkowej (ul. Zamkowa)
39. Sobór Przemienienia Pańskiego (ul. Ruska 15)
Cerkiew pw. Przemienia Pańskiego (Spasa) to pierwszy prawosławny sobór, który powstał w 1447 roku w Lublinie. Pierwsza cerkiew była wykonana z drewna. Następna, murowana, została wystawiona w 1607 roku i poświęcona w 1633 roku. W XVII wieku cerkiew przechodziła kilkakrotnie z rąk prawosławnych do unitów i na odwrót, co zadecydowało o licznych przebudowach i zmianie wystroju świątyni.
40. Studnia na placu Dworca PKS
Ostatnia pozostałość po żydowskiej dzielnicy w Lublinie
41. Kościół Rzymskokatolicki pw. św. Mikołaja Biskupa (ul. Słowikowskiego 1)
Kościół pw. św. Mikołaja na Czwartku, położony na urwistym wzniesieniu, uważany jest za najstarszą świątynię w Lublinie. Istnieje nawet podanie (jednak historycznie niepotwierdzone), które utrzymuje, że kościół stał tutaj może już za panowania Mieszka I, w X wieku. Obecny kościół, w stylu renesansu lubelskiego, jest orientowany, jednonawowy, o trzech przęsłach, z niższym, wydłużonym prezbiterium zamkniętym trójbocznie.
42. Taras widokowy „Góra Czwartek” (przy Kościele pw. św. Mikołaja)
43. Centrum Kultury w Lublinie (ul. Peowiaków 12)
Jedna z największych samorządowych instytucji kulturalno-edukacyjnych Lublina. Swoją siedzibę ma w późnobarokowym kompleksie poklasztornym ss. Wizytek, zlokalizowanym w centrum miasta
44. Ogród Saski (Aleje Racławickie 14)
Zalesiony park z amfiteatrem, zegarem słonecznym z lat 40. XIX wieku oraz pawiami. Można tam spacerować i organizować pikniki.
45. Centrum Spotkania Kultur (Plac Teatralny 1)
Okazały ośrodek kulturalny z galeriami, barami, kinem i teatrami wystawiającymi przedstawienia sceniczne i muzyczne.
46. Wieża Ciśnień na Alejach Racławickich
W okresie międzywojennym zaistniała konieczność pobudowania nowoczesnej sieci wodociągowej, zaspokajającej potrzeby rozwijającego się miasta. Jej elementem jest wieża ciśnień przy Al. Racławickich.
47. Ogród Botaniczny UMCS (ul. Willowa (między 58 i 60))
Malowniczy ogród botaniczny z szeroką gamą roślin i barwnych kwiatów – miejsce organizacji imprez.
48. Biblioteka im. Hieronima Łopacińskiego (ul. Prezydenta Gabriela Narutowicza 4)
Początki biblioteki sięgają aż 1907 roku. W uznaniu jego zasług powołano Towarzystwo Biblioteki Publicznej któremu nadano jego imię. Hieronim po śmierci pozostawił ponad 11 tysięcy tomów książek, rycin, rękopisów a także atlasów, które wykupiono i umieszczono w nowo powstałej bibliotece. Obecnie posiada ona księgozbiór liczący aż 480 tysięcy egzemplarzy i mieści się przy ulicy Narutowicza 4.
49. Muzeum Wsi Lubelskiej (al. Warszawska 96)
Przedstawiający dawne życie na wsi skansen z terenem porośniętym bujną roślinnością i zwierzętami hodowlanymi.
50. Wąwóz Rury
Park „Rury” usytuowany jest w wąwozie pomiędzy lubelską dzielnica LSM, a Czubami. Zajmuje powierzchnię ponad 30 ha.
51. Hala Sportowo-Widowiskowa Globus (ul. Kazimierza Wielkiego 8)
52. Fontanna Koziołek w Dżinsach (ul. Prezydenta Gabriela Narutowicza 31)
53. Cmentarz przy ul. Lipowej
Lublinie najstarszy i najbardziej znany zespół cmentarzy we wschodniej Polsce, w skład którego wchodzą: cmentarz rzymskokatolicki, cmentarz ewangelicko-augsburski, cmentarz prawosławny oraz cmentarz wojskowo-komunalny
54. Kuczka przy ul. Niecałej (widoczna od ul. Radziwiłłowskiej)
Kuczka – szałas budowany w święto Sukkot, także altanka lub drewniany ganek przy bożnicy, służący do obchodów tego święta. Ma przypominać Żydom, w jakich warunkach musieli mieszkać w czasie wędrówki z Egiptu
55. ZOR przy al. Racławickich
ZOR „Zachód” to pierwsze wybudowane po wojnie w Lublinie osiedle mieszkaniowe. Jest położone przy Al. Racławickich, pomiędzy ulicami Puławską i Legionową. Projektantem osiedla był Krystyn Olszewski.
56. Park Ludowy
57. Most w Parku Ludowym
58. Zakłady mechaniczne E. Plage i T. Laśkiewicza (ul. Wrońska 2)
Lublin może poszczycić się bogatymi tradycjami przemysłowymi i to nie tylko w branży spożywczej. Oprócz browarów, młynów, drożdżowni powstawały tu fabryki maszyn rolniczych, fabryka wag oraz fabryka samolotów. Do dziś nie pozostało po niej nic, oprócz hangarów przy ul. Wrońskiej i kilku budynków, przypominających o dawnej, lotniczej przeszłości Lublina.
59. Obóz Koncentracyjny na Majdanku (ul. Droga Męczenników Majdanka 67)
Państwowe Muzeum na Majdanku to najstarsza w Europie instytucja muzealna upamiętniająca ofiary drugiej wojny światowej. Zostało utworzone jesienią 1944 r. na terenie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego, potocznie nazywanego Majdankiem. Na terenie Muzeum obejmującym 90 ha znajduje się ok. 70 obiektów historycznych. Wśród nich, szczególne znaczenie mają miejsca bezpośrednio związane z masową eksterminacją ludności: komory gazowe, krematorium, oraz rowy egzekucyjne, w których rozstrzelano około 18 000 Żydów. Zachowane zostało również jedno z pięciu pól więźniarskich oraz cześć zabudowań administracyjnych i gospodarczych.
60. Dworzec Główny PKP (plac Dworcowy)
Oficjalna decyzja o budowie dworca zapadła w marcu w 1875 roku. Został on zaprojektowany przez Witolda Lanci, budowniczego Towarzystwa Kolei Nadwiślańskiej. Budynek utrzymany jest w stylu eklektycznym. Próbne pociągi ruszyły już w połowie sierpnia 1887 roku.
61. Most Kultury – Most im. Mariana Lutosławskiego
Most na Bystrzycy był jednym z pierwszych żelbetowych mostów na terenie południowo-wschodniej Polski, co plasuje go wysoko wśród tego rodzaju zabytków techniki w skali krajowej.
62. Zalew Zemborzycki
Zalew Zemborzycki utworzony został w 1974 r. dzięki spiętrzeniu wód środkowego odcinka rzeki Bystrzycy Lubelskiej. Jest niewielkim zbiornikiem zaporowym zlokalizowanym w południowo-wschodniej części miasta Lublin i pełni głównie funkcję przeciwpowodziową.
63. Dworek Wincentego Pola – Filia Muzeum Narodowego w Lublinie (ul. Kalinowszczyzna 13)
Dworek Wincentego Pola został wzniesiony pod koniec XVIII wieku na terenie folwarku Firlejowszczyzna (obecnie ul. Łęczyńska 46). W latach 1804–1812 był własnością Franciszka Ksawerego Pohla, ojca Wincentego. Po 1945 roku dworek znajdował się na terenie znacjonalizowanej Lubelskiej Fabryki Wag. W 1969 roku dworek rozebrano i przeniesiono w obecne miejsce na ulicy Kalinowszczyzna.
64. Kościół Rzymskokatolicki pw. św. Michała Archanioła (ul. Fabryczna 19)
Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła wzniesiono w lubelskiej dzielnicy Bronowice w latach 1930–1938, według projektu znanego warszawskiego architekta, Oskara Sosnowskiego.
65. Kościół Rzymskokatolicki pw. Św. Jozafata (ul. Zielona 3)
Świątynia została wybudowana jako cerkiew prawosławna. Od 1922 roku budynek ten zaczął pełnić funkcję kościoła rzymskokatolickiego. Fasada kościoła oraz przylegającej do niego dzwonnicy posiadają stylizowane formy XIX-wiecznej architektury cerkiewnej. Z racji przemianowania cerkwi na kościół rzymskokatolicki, dawne wyposażenie musiało zostać zlikwidowane. Dlatego kościół ten posiada współczesne wnętrze.
